Beste collega’s
Het is een spannende tijd voor de en de komende week zal de Covid-19 gerelateerde zorgvraag en onrust in heel Nederland fors toenemen.
Bij deze een korte beschouwing op de situatie alhier in Breda, Noord Brabant. Het is bedoeld om jullie wat mee te nemen met onze ervaringen en onze afspraken. We zijn al een paar weken ons op het ergste aan het voorbereiden. Ieder ziekenhuis zal inmiddels zijn eigen crisisteam hebben en regionaal overleg en landelijke afstemming. Elke dag, elk uur verandert de situatie en veranderen de adviezen, zowel landelijk als afgestemd op de lokale situatie, mogelijkheden en eigen kracht. Je ziet dat iedere medewerker bij ons gespannen voor de onbekendheid is, maar tegelijkertijd erg alert en betrokken en oplossingsgericht. Die saamhorigheid zal elk ziekenhuis weer krachtiger maken om de problemen de baas te kunnen.
Covid-19
Inmiddels zijn er meerdere overzichten uit met name China over het ziektebeeld, klinisch beloop, epidemiologie, risicofactoren en mortaliteit. Gelukkig wordt het overgrote deel van de mensen niet echt ziek, maar die zien wij niet in de ziekenhuizen. Bij zieker worden zijn kenmerkend: de luchtwegklachten, met griepverschijnselen, spierpijn en hoofdpijn, en koorts, met daarbij (dubbelzijdige) longafwijkingen en een lab met verhoogde infectieparameters, lymfopenie, verhoogd LDH. Maar niet alle patiënten presenteren zich even typisch en er zijn ook jongere mensen zonder risicofactoren met toch ernstige longbeelden. Het vervelende is dat het longbeeld langdurig klachten geeft, het kan weken aanhouden met uiteindelijk na dagen nog (soms dan snel optredende) desaturatie en uitputting en alsnog beademingsbehoefte. Enerzijds is het goed om laagdrempelig aan Covid te denken, vergeet anderzijds ook niet gewoon een d.d. te maken en dat ook de pneumococ en influenza e.d. nog voorkomt
Opname/ kliniek algemeen
Inmiddels zijn er > 20 patiënten bij ons opgenomen, waarvan ongeveer de helft (!) al op de IC ligt. Met name de IC behoefte is meer dan de tot nu toe gebubliceerde aantallen. Onze IC capaciteit is verdubbeld (en er is een plan voor verdriedubbeling gereed). De landelijk IC vereniging komt een deze dagen met een kader / criteria. Alle electieve zorg is zo ver mogelijk ziekenhuisbreed geminimaliseerd.
Bij aangetoonde Covid-19 of sterke verdenking gaan de patiënten in strikte isolatie. Eén afdeling is inmiddels gesluisd t.b.v. cohortverpleging van alle Covid-patiënten. Bij lage verdenking maar wel koorts en andere verschijnselen, dan worden patiënten getest op Covid en gaan ze altijd in druppelisolatie op de afdeling van de hoofdbehandelaar. Bij toename van het aantal patienten zal het aantal cohort-afdelingen uitbreiden. We hebben het geluk van alleen maar eenpersoonskamers.
Helaas is een van deze patiënten een jonge niertransplantatiepatient, hij is even terug van IC, maar nog erg ziek. We hebben nog geen zieke dialyse-patiënten, wel een patiënt met een positieve test.
Polikliniek
Tot nu toe gaat dat nog redelijk door. Bij hoest-klachten mogen patiënten sowieso niet komen Veel contacten worden (cf NzA) regels door patiënt of onszelf al omgezet naar een e-consult of belafspraak. Alle niertransplantatiepatienten en immuungecompromiteerden bellen we sowieso. Waarschijnlijk zal bij verder capaciteitsproblemen in de kliniek de poli komende week verder worden afgeschaald
Testen
Patiënten worden laagdrempelig getest, onze dialysepopulatie dus ook heel laagdrempelig (koorts, griepverschijnselen, hoest). Personeel wordt niet meer getest, maar meten hun temperatuur 2x per dag en afhankelijk van temperatuur en klachten zijn er adviezen t.a.v. inzetbaarheid. Er is een speciaal adviesteam continue bereikbaar voor personeel.
Isolatie
Alle dialysepatiënten die verdacht worden gaan direct in druppelisolatie; apart en als het aantal toeneemt in eilandverpleging
Als iemand sterk verdacht wordt (afhankelijk van kliniek, lab-resulaten, contact-informatie) danwel positief getest is dan volgt strikte isolatie.
We bereiden ons voor op een toename van het aantal positieve dialysepatienten. Met een sluiskamer, een acute kamer e.d. en evt aanpassing van dialysetijden en frequentie kunnen we flexibel de eerste aantallen patiënten in isolatie behandelen. Als het aantal verder fors toeneemt dan gaan we waarschijnlijk in cohorten dialyseren in aangepaste ruimten. Plannen hiervoor worden nu gemaakt.
Vervoer van dialyse-patienten
- Er is nogal veel gediscussieerd met de GGD e.d.:
- Zieke patiënten nemen we natuurlijk in isolatie op
- Patiënten met wel klachten en positief getest of verdacht laten we door familie vervoeren
- Als dat niet lukt mogen ze in de taxi met een chir-masker. Onze microbioloog overlegt dat met de taxibedrijven en er is bij ons nog geen onrust daarover. (Een eerder advies van de GGD dat vervoer dan in ambulance moet is niet haalbaar, die mensen opnemen is ook niet nodig en haalbaar)
Informatie
We zijn al vroeg begonnen met herhaaldelijk alle patiënten en personeel goed te informeren (persoonlijk en schriftelijk) over de stand van zaken, maar met name ook over alertheid en hygiëne. We blijven dat doen. Dagelijks krijgen wij een uitgebreide update van het crisisteam en is een aparte locatie op intranet voor alle adviezen, vragen, richtlijnen
Logistiek
- We hebben dagelijks COVID overleg met dialysemanagement/zaco/teamleiding/nefrologen
- We hebben dagelijks overleg met infectiepreventie
- We hebben een aparte internisten-covid App-groep voor de laatste informatie en adviezen
- We schalen electieve zaken op de dialyse-afdeling af (huisbezoek, voorlichting en voorbereiding dialyse of ntx of shunt e.d. worden uitgesteld als er geen haast bij is); enerzijds t.b.v. capaciteit, anderzijds om contacten met pt en medewerkers te verminderen
Behandeling
Daarvoor is een RIVM protocol
We beschouwen ook alle dialysepatienten als hoog-risico, dus starten dan laagdrempelig met chloroquine en/of Kaletra. Bij chloroquine moet je rekening houden met ECG controle en met dosisaanpassing bij dialyse (startdosis dag 1 onveranderd: 600+300 mg, daarna dosisreductie 50% tot 1 dd 300 mg). Bij Kaletra is dosisreductie niet nodig maar moet je bij immuunsuppressie, met name bij niertransplantatie, erg opletten op interacties (dus spiegelscontrole en dosisaanpassing van immuunsuppressie).
Het is niet meer dan wat ervaringen van ons, wellicht helpt het wat voor de urgentie, beeldvorming of ideeën. En ook onze werkwijze is continue in beweging door de snelle verandering van de situatie
Ik wens iedereen heel veel sterkte, wijsheid en gezondheid toe.
Ronald van Etten