Een samenwerkingsverband van alle universitaire ziekenhuizen in Nederland krijgt 3,2 miljoen euro subsidie van ZonMw om onderzoek te doen naar de veiligheid en werkzaamheid van het coronavaccin. Voor nierpatiënten is COVID-19 extra gevaarlijk. Voor deze patiënten is een werkzaam en veilig vaccin dus van groot belang. In de onderzoeken die door de vaccinontwikkelaars zijn uitgevoerd, zijn patiënten met ernstig nierfalen en transplantatiepatiënten die afweeronderdrukkende medicijnen gebruiken echter bijna niet meegenomen.

Het consortium, genaamd RECOVAC, waaraan de afdelingen nierziekten van alle UMC’s meedoen gaat nu onderzoeken wat de werkzaamheid en veiligheid is van coronavaccins bij nierpatiënten. Dr. Jan-Stephan Sanders is nierarts in het UMCG en leidt het onderzoek: “Het is geweldig dat we dit met steun van ZonMw kunnen gaan monitoren en lessen kunnen leren voor de toekomst. Ons advies is: laat je vaccineren. Op grond van de huidige wetenschappelijke data zijn de artsen en onderzoekers unaniem van mening dat de gevolgen van corona velen malen ernstiger zijn dan de mogelijke bijwerkingen van vaccinatie. Mogelijk biedt de vaccinatie minder bescherming bij mensen met ernstige aandoeningen, maar dan nog is het beter dan geen enkele bescherming, zoals zonder vaccinatie. Hoe goed de vaccins exact werken in onze doelgroep is onderwerp van het onderzoek. Mochten er aanwijzingen zijn dat dit niet optimaal is, dan kunnen we de manier van vaccineren aanpassen om een betere bescherming te krijgen.”

Twee deelonderzoeken

Het RECOVAC-consortium richt zich op twee onderwerpen. Het eerste onderzoek heeft als doel de reactie van het immuunsysteem en het klinisch beloop ná vaccinatie te onderzoeken bij patiënten met ernstige nierschade (nierfunctie minder dan 30 procent), bij dialysepatiënten en bij niertransplantatiepatiënten. De gegevens worden vergeleken met die van mensen zonder nieraandoening.

In het tweede onderzoek gaan de onderzoekers de werkzaamheid op lange termijn en bijwerkingen van vaccins onderzoeken in een groep dialyse- en niertransplantatiepatiënten. Hiervoor worden de bestaande landelijke registraties van dialyse- en niertransplantatiepatiënten gebruikt. Er wordt samengewerkt met bijwerkingencentrum LAREB om de eventuele bijwerkingen goed in kaart te brengen.

De studies gaan samen inzicht geven in de nu nog ontbrekende informatie over de werkzaamheid en veiligheid van COVID-19 vaccinatie bij kwetsbare nierpatiënten.

Zes onderzoeksgroepen

In totaal ontvangen zes onderzoeksgroepen subsidie van de overheid. Naast nierpatiënten richten de onderzoeken zich op: patiënten met auto-immuunziekten die al dan niet worden behandeld met afweeronderdrukkende geneesmiddelen, patiënten met primaire immuundeficiënties of immuunstoornissen, kankerpatiënten, longgetransplanteerden en mensen met het syndroom van Down. Het RIVM onderzoekt de immuunrespons in de algemene populatie inclusief ouderen (tevens een kwetsbare groep). Deze onderzoeksprojecten zijn allemaal onderdeel van het COVID-19 onderzoeksprogramma en ontvangen hiervoor elk een subsidie van ZonMw.

Verder lezen

Lees meer over de onderzoeken op de website van ZonMw.

Meer weten over corona en de vaccinatie voor nierpatiënten? Ga naar het coronadossier op nieren.nl.

Algemene adviezen voor nefrologen:

• Lees de aanvullende informatie zoals vermeld op nieren.nl en op de site van het RIVM voor specifieke informatie over vaccinatie van immuungecompromiteerde patiënten.
• Informeer je patiënten over dit beleid
• Leg in de status van de individuele patiënt vast wat de datum van de vaccinatie was en welk vaccin het betrof (evt. ook batchnummer)
• Indien een dialyse of niertransplantatiepatiënt COVID-19 ontwikkelt, leg dit vast in de databases van RENINE, NOTR en ERACODA. Dit is essentieel voor het onderzoek.

Algemene adviezen voor nierpatiënten:

• Laat je vaccineren!
• Je kunt je niet opgeven voor het onderzoek, een aantal mensen zal door de onderzoekers benaderd worden.
• Als je gevaccineerd wordt, geef dan aan je behandelend specialist door wat de datum van de vaccinatie en met welk vaccin.
• Ook al ben je gevaccineerd, houd je aan de geldende hygiëneregels en richtlijnen.