Het Coördinatieteam COVID-19 nefrologie heeft het OMT/RIVM vragen gesteld over vakantiereizen door dialysepatiënten naar het buitenland en vakanties in Nederland door buitenlandse dialysepatiënten.

Inleiding:

Dialysepatienten zijn kwetsbare patiënten en de logistiek op de dialyse is intensief en daarmee ook kwetsbaar. Bij besmettingen zoals COVID-19 is risico op besmetting van meerdere patiënten of personeel aanwezig en zijn de nodige maatregelen langdurig en intensief, waardoor de dialysecapaciteit veelal in het gedrang komt (en veelal ten koste van andere patiënten). Vakantie naar buitenland voor dialysepatienten wordt veelal afgeraden, maar de overheidsadvieze worden sinds juni 2020 weer soepeler en steeds meer gebieden veranderen van code oranje (“alleen noodzakelijke reizen”) naar geel (“toegestaan”).

Gestelde vragen:

Is er met toepassing van de huidige RIVM-adviezen een grotere kans op besmetting in geval van vakantiedialyse door de toegenomen verplaatsingen van hemodialysepatiënten in gebieden buiten Europa waar vakantie weer mogelijk is, met name in de gebieden met Code Geel Vindt het OMT het verantwoord om vakantiedialyse in die Code Geel gebieden buiten Nederland weer toe te staan? Zijn er aanvullende maatregelen nodig ter screening bij aankomst in het vakantie dialysecentrum in het buitenland en/of bij terugkeer in het eigen dialysecentrum in Nederland? Vindt het OMT het verantwoord om dialysepatienten uit andere landen (met code geel) te behandelen in Nederland en zijn daar aanvullende maatregelen ter screening nodig ?

Antwoorden Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI) van het RIVM (d.d. 14 juli 2020):

Na overleg binnen de LCI hebben we besloten dat uw vragen niet besproken hoeven worden in het OMT maar dat wij op basis van de reeds aanwezige kennis bij de LCI u van advies kunnen voorzien.

Op dit moment is de COVID-19 epidemie in Nederland stabiel. Vanuit Nederland houden we ook de situatie in de landen om ons heen in de gaten en adviseren wij wekelijks onze Ministeries over de risico’s. Op basis van die informatie besluit het Ministerie of landen ‘code geel’ of ‘code oranje’ krijgen. Daarnaast kan een “geel” land ook besluiten om de grenzen te sluiten of geen Nederlanders meer toe te laten. Het is mogelijk dat door veranderende omstandigheden een land van het ene op het andere moment van ‘code geel’ naar ‘code oranje’ gaat. In dat geval wordt reizen naar een dergelijk land afgeraden en worden eventuele kosten die gemaakt worden voor bv. repatriëring of medische zorg niet (meer) door de verzekeraar vergoed. De kleuren per land binnen en buiten Europa kunnen ingezien worden op www.nederlandwereldwijd.nl

Wij denken dat kwetsbare personen, en dus ook dialysepatienten, goed moeten stilstaan bij de risico’s die zij lopen als ze op vakantie gaan in het buitenland. Het is niet uitgesloten dat gedurende een vakantie de situatie in een land verandert, waardoor de bewegingsvrijheid van een persoon plotseling beperkt wordt. Daarnaast is wanneer een persoon in het buitenland contact blijkt te zijn van een patiënt met COVID-19 of zelf COVID-19 oploopt twee weken quarantaine of isolatie en misschien zelfs opname in het vakantieland noodzakelijk. Terugreizen naar Nederland is dan in principe niet mogelijk. Patienten die afhankelijk zijn van dialyse kunnen daardoor in de problemen komen omdat bijvoorbeeld het dialysecentrum niet bereikbaar is of geen plaats meer heeft. Dit is natuurlijk allemaal zeer onwenselijk. Wij adviseren hen dan ook om onder de huidige omstandigheden niet naar het buitenland op vakantie te gaan.

U vraagt ook of dialysepatienten uit het buitenland in een Nederlands dialysecentrum behandeld kunnen worden en of extra maatregelen nodig zijn. Gezien het risico op introductie van COVID-19 in het ziekenhuis is het niet wenselijk dat dialysepatiënten uit “oranje” of “rode” landen naar Nederland op vakantie komen. Ook in “gele” landen kan de situatie snel veranderen zoals hierboven beschreven. Daarom is het belangrijk om bij een patiënt uit het buitenland zorgvuldig triage uit te voeren en zo nodig testen. Ditzelfde beleid geldt ook voor Nederlanders die terugkeren uit een vakantieland (code ‘geel’) en behandeld moeten worden. Daarbij is het nog wel belangrijk om te vermelden dat dus personen die terugkeren uit een ‘code oranje’ land eerst twee weken in quarantaine moeten en dat er bij noodzakelijke zorg dus extra beschermende maatregelen getroffen moeten worden.